IB/GIB Diploma Programı Hakkında
1. Genel Bir Bakış
Uluslararası Bakalorya (IB) diploma programı, 16-19 yaş arası öğrencileri uluslararası geçerliliği olan diploma sınavlarına ve böylece yükseköğrenime hazırlayan, iki yıllık geniş kapsamlı ve oldukça yoğun bir programdır. Herhangi bir ülke eğitim modeline bağlı olmaksızın, programın genel amaçları;
- Öğrenci merkezli yaklaşımıyla sağlıklı ilişkiler, etik sorumluluk ve kişisel gelişimi öne çıkarmak,
- Bilgi, anlayış derinliği ve genişliği sağlayan kapsamlı bir eğitim vermek, (coğrafi, kültürel ve dilsel hareketliliği temsil eden) küreselleşmeye/ hareketliliğe hazırlamak,
- Eğitimde bütünsel yaklaşım sunarak uluslararası anlayışın gelişmesine yardımcı olmak, şeklinde sıralanabilir.
1968 yılındaki kuruluşundan bu yana sürekli gelişen IB Diploma Programı, akademik güvenilirliğin ve entelektüel düşüncenin eşsiz simgesi olmuştur. Öğrenci merkezliliği ile bilinen bu program, öğrencilerin rekabet dünyasına hazır hale gelmeleri ve başarı için ihtiyaç duydukları bilgi ve becerilerle donanmalarına destek olan bir müfredata sahiptir. Dünyada şu anda 147 ülkede IB okulu bulunmaktadır. Bugüne kadar Diploma Programından dünya genelinde 1,2 milyonun üzerinde öğrenci mezun olmuştur. IB Diploması ise birçok ülkede resmi olarak kabul edilmiş ve birçok özerk üniversite tarafından tanınmıştır. Bu bağlamda dünyanın dört bir yanındaki üniversiteler IB diplomasına sahip öğrencileri almaktan gurur duymaktadırlar.
Üniversiteler hakkında bilgi almak için (https://www.ibo.org/university-admission/recognition-of-the-ib-diploma-by-countries-and-universities/) linkinden faydalanabilirsiniz.
2. Uluslararası Bakalorya Diploma Programı Hakkında Bilinmesi Gerekenler Diploma programının tamamlanması için gerekli şartlar:
- En az üç tane/ en fazla dört tane İleri Seviyede (HL- minimum 240 saat) diğer üçü de Standart Seviyede (SL- minimum 150 saat) olmak üzere altı tane ders seçilmesi *
- TOK (Bilgi Kuramı), dersi ile eleştirel düşünme becerisi desteklenerek bilginin doğası ve anlayışın derinleştirilmesi İki yıla yayılan 100 saatlik Bilgi Kuramı (TOK) dersinin tatminkâr bir biçimde tamamlanması gerekmektedir.
- İki yıla yayılan Yaratıcılık, Hareket ve Hizmet aktivitelerinden oluşan CAS (Creativity-Activity-Service) programının belirlenen bu üç öğrenme alanlarında öğrencilerin gelişimleri CAS programında öğrencilerden belirlenen hedeflere ulaşmaları beklenmektedir.
- Extended Essay (EE), yani Uzun Deneme, programın temel derslerinden biri olup, öğrencinin seçmiş olduğu DP derslerinden birinde belirlemiş olduğu bir konuda 4.000 kelimelik bir bağımsız çalışma tamamlaması
* Okul tarafından açılan derslerle ilgili bilgi almak için lütfen IBDP Koordinatörü ile iletişime geçiniz.
I. Bilgi Kuramı (Theory of Knowledge – TOK)
Bilgi Kuramı dersi (TOK) çeşitli bilgi biçimlerinin doğasını ve geçerliliğini inceler. Dersin temeli sorgulama üzerine kuruludur. Dersin işlenişi bilginin kökeni, kişilerin bildiklerini varsaydıkları ve diğer kişilerin bilgi olarak niteledikleri kavramların nasıl bildiğimiz üzerinde eleştirel bakışla değerlendirmesi üzerine yoğunlaşır. Öğrencilerin yazılı çalışma ve sunum yapma zorunluluğu vardır.
II.Uzun Deneme (Extended Essay – EE)
IB programının önemli bir parçası olan Uzun Deneme (EE), öğrencilerin seçtikleri altı DP dersinden birine dair bir konunun 4000 kelimelik bir çalışmayla derinlemesine incelemesi olarak tanımlanabilir. Uzun Deneme, seçilen dersin dilinde yazılır. Yapısı gereği adayı bağımsız araştırma yapmaya yöneltecek biçimde oluşturulmuştur. Amaçlanan fikirleri düzenli ve mantıklı bir biçimde bir araya getirme ve ifade etme becerilerinin geliştirilmesidir.
Uzun Deneme (EE) aşamasında, tez çalışmasının okuldaki ders öğretmeni veya tercih edilen başka bir öğretmen tarafından denetlenmesi gereklidir. Tez; IB organizasyonunun görevlendirdiği bir uzman tarafından, adayın seçtiği dersin tez kriterlerine göre değerlendirilecektir. Puanlar Bilgi Kuramı dersi için yazılan denemelerle birleşik olarak verilir.
III. Yaratıcılık, Hareket ve Hizmet (Creativity-Activity-Service – CAS)
IB Programlarının temel felsefesi bireyin her yönüyle gelişimine destek olmaktır. Böylece akademik çalışmaların yanı sıra CAS programıyla öğrencilerin yaratıcılık, eylem ve toplumsal hizmet alanlarında müfredat dışı çalışmalara devam etmelerini hedeflenmektedir.
Yaratıcılık (Creativity): Öğrenciyi, sanat ve yaratıcı düşünmeyi gerektiren faaliyetlerde yer alınmasına teşvik eder.
Hareket (Activity): Öğrenciyi, fiziksel aktivitelere (spor vb.) dahil olarak sağlıklı bir yaşam biçimi geliştirmeye teşvik eder.
Toplumsal Hizmet(Service): Öğrenciyi, başkalarına ve topluma yararlı bir hizmette bulunmaya özendirmekle birlikte, toplumun bireylerinin birbirlerine ihtiyacı olduğunu vurgulamakta ve bu nedenle gönüllü yardımın önemini göstermeyi amaçlamaktadır.
CAS programı, öğrenilenlerin deneysel öğrenme yöntemiyle gerçekleşmesine imkân vererek öğrencilerin sosyal gelişimlerini destekler ve kendileri ile ilgili belki de daha önce hiç tecrübe etmedikleri özellikleri keşfetme fırsatı sunar. Bu programın gerekliliklerini yerine getirmeyen öğrenciler diploma sınavlarına alınmazlar.
3. Sıkça Sorulan Sorular
Neden ALKEV Özel Anadolu Lisesinde DP?
Alman Liseliler geleneğinin sürdürüldüğü ALKEV Özel Anadolu Lisesinde öncelikli hedefimiz, lise süreci boyunca öğrencilerimizi çağın gerektirdiği akademik ve sosyal becerileri edinmelerinde destekleyerek en iyi şekilde hayata hazırlamaktır. Bu bağlamda okulumuzda hazırlık sınıfı itibariyle eğitimin başladığı Almanca ve İngilizce öğretimi IB programı çerçevesinde bir ileri düzeye taşınır.
• IB programına katılmam ne gibi faydalar sağlamaktadır?
IB programının, oldukça yoğun bir akademik çalışma gerektiren üniversite eğitimine hazırlayan bir program olduğu dünya çapında kabul edilmektedir. Öğrencilerin bilgiye daha bağımsız bir biçimde ulaşmaları beklenir ve öğrencileri düşünen, eleştiren, sorunları çözmeye uğraşan uluslararası bilince sahip bireyler olarak yetiştiren hedef yükseltici akademik bir müfredata sahiptir. IBDP müfredatı aynı zamanda öğrenci merkezli olmasının sebebiyle öğrencileri kişisel, entelektüel, duygusal, fiziksel ve sosyal olmak üzere farklı alanlarda geliştirmeye odaklıdır.
IB’yi seçmek için daha geçerli bir başka neden ise bu programı tamamlamış olmanın uluslararası üniversitelere giriş şansını arttırmasıdır. Programı başarıyla tamamlayan öğrenciler YKS sınavına girmeden doğrudan yurt dışında yükseköğrenime devam etme ve bazı yurtiçi üniversitelerde burs (IB ve Türk Üniversiteleri PDF’sine bkz.) alma imkânına sahip olurlar.
• IB diploma programının GIB diploma programından farkı nedir?
1968 yılında Cenevre’de tescil edilmesiyle birlikte IB diploma programı İngilizce ve Fransızca uygulanmaya başlanmış ve 1970 yılında 10 farklı ülkede bulunan 12 okulun öğrencileri ilk resmi IB Diploma Programı sınavlarına katılmışlardır. 1983 yılında İspanyolca, IB resmi diller arasına alınmış ve program günümüzde 3 resmi dilde uygulanmaya devam etmektedir. Yine 1986 yılında Alman hükümetine bağlı Almanya Kültür Bakanları Konferansının (KMK) IB Merkeziyle (Beschluss der Kultusministerkonferenz vom 10.03.1986 i.d.F vom 02.03.2017; Beschluss der KMK vom 26.04.2002 i.d.F. vom 2007) ortak kararı çerçevesinde IB programlarının bir diğer uygulama türü olan GIB (Gemischtsprachiges Internationales Baccalaureate) yürürlüğe girmiştir ve bugünkü halini almıştır. GIB diploma programının başlıca özelliği ise derslerin ağırlıklı olarak Almanca ve İngilizce olarak okutulmasıdır. GIB diploması almaya hak kazanan öğrenciler, Almanya da doğrudan üniversitelere başvurabilmektedir. Almanca konuşulan diğer ülkeler için üniversitelerin kayıt kabul ofisleri ile doğrudan iletişim kurulur (bakınız www.ibo.org). IB Diploma Programı mezunu öğrenciler ise belirlenen kriterler (ders seçimi, diploma puanı vb.) doğrultusunda Almanya gibi uluslararası üniversitelere başvurma imkanına sahip olurlar.
• Kimler GIB programına katılabilir ve bu programa katılmak için gerekli özellikler nelerdir?
2020-2021 Eğitim-Öğretim yılında başvuru şartları aşağıdaki gibidir:
- Almanca dil yeterliliğinin en az B1 seviyesinde olması: DSD I (yazma ve sözlü bölümlerinden en az 20 puan almış olmak)
- İngilizce dil yeterliliğinin en az B2 seviyesinde olması: FCE sınavı
- Son üç dönemin (9. sınıf ve 2. Dönem, 10. sınıf 1.dönem) karnede yayınlanan dönem sonu başarı puanı ortalamasının 80 üzerinde olması
- sınıfta Türkçe, Almanca ve İngilizce derslerinde karnede yayınlanan dönem notunun 80 ve üzeri olması
- Disiplin uyarısı ya da cezası almamış olmak
- İkinci dönemin başında ders öğretmenlerinin öğrenci ile ilgili yaptığı resmi değerlendirme
- Başvuru formu ve gerekli evrakları tamamlamak
Şartların yerine getirilmesi IB diploma programına doğrudan kabul edilmeyi garanti etmez. Başvuran öğrenciler, okulun kurmuş olduğu Admission Committee (AC) tarafından değerlendirmeye alınır.
• IB Diploması için gerekli tüm dersleri almak yerine, sadece bazı dersleri seçebilir miyim?
Evet. Bu durum, seçilen derslerden IB Courses (dersleri aldığınıza dair transkript) almak demektir ve IB diplomasıyla aynı değere sahip değildir. IB Courses alabilmek için IB öğrencisi olmanız ve Courses belgesine (dersleri aldığınıza dair transkript) sahip olabilmek için IB diploma programı öğrencileriyle benzer koşulları yerine getirmeniz gerekmektedir. Ders seçebilmeniz için ders programınız uygun olmalıdır ve programlanabilirse sunulabilir.
• Türkiye’de okumak istiyorum, IB yapmalı mıyım?
IB programı çok yoğun çaba gerektiren bir programdır. Türkiye’deki üniversitelere giriş için IB diploması gerekli bir koşul değildir. Bu nedenle Türkiye’deki üniversitelerde öğretim görmeyi amaçlayan öğrencilerin IB programını almak yerine üniversite giriş sınavlarına hazırlanmaları daha doğru bir tercih olacaktır. Ancak Türk öğrenciler için IB diploması sahibi olmak, MEB lise bitirme diplomasının yanı sıra uluslararası tanınan bir ikinci diplomayla mezun olmak anlamına gelmektedir. Ancak yükseköğrenime geçişte lise diplomasına eşdeğer olarak kabul edilmez. Yükseköğrenimlerine Türkiye’de devam etmek isteyen öğrenciler, YÖK yönetmeliği çerçevesinde ÖSYM’nin uyguladığı üniversite sınav sonuçlarına göre üniversitelere kabul edilmektedirler.
• Alman Dil Diploması DSD’nin GIB’ten farkı nedir?
Alman Dil Diploması -DSD:
Okulumuz 2015-2016 yılı itibariyle Alman hükümeti tarafından lisanslı DSD Okulu statüsüne sahiptir. “Deutsches Sprachdiplom-DSD” lise düzeyi öğrencilerin yalnızca bu statüye sahip okullarda katıldıkları sınavlar sonucunda elde edebilecekleri ömür boyu geçerliliği olan Almanya Kültür Bakanları Konferansı (KMK – Kultusministerkonferenz) Onaylı Almanca Dil Diplomasıdır. Öğrencilerimiz Alman Dil Diploması DSD I ve DSD II ile başta Almanya olmak üzere Almanca konuşulan ülkelerde yükseköğrenim görme imkânına sahip olurlar. Öğrencilerimizin başvuruları yabancı öğrenci kontenjanından gerçekleşir ve DSD II diplomasına sahip öğrenciler okumayı hedefledikleri bölümleri hazırlık okumadan doğrudan okuma olanağına sahip olurlar. Yurt dışında yükseköğrenimlerine devam edebilmek için bazı başka şartlar ayrıca yerine getirilmelidir (okumayı hedefledikleri bölümleri YKS ile kazanmak, lise diploma notu başarısı vb.).
GIB (Gemischtsprachiges Internationales Baccalaureate):
GIB diploması yalnızca 11 ve 12.Sınıf düzeyinde okutulan, iki yıllık geniş kapsamlı ve oldukça yoğun bir programdır. Ders gerekliliklerini yerine getiren ve diploma puanı (en az 24* puan olan öğrenciler) GIB diploması almaya hak kazanırlar. Programa katılım sağlayan öğrenciler YKS sınavlarına girmeden doğrudan başta Almanya olmak üzere Almanca konuşulan ülkelerde ve tüm dünyada IB’nin geçerli olduğu üniversitelerde yüksek öğrenim görme ve bazı yurtiçi üniversitelerde burs alma imkânına sahip olurlar.
• Hangi dersleri nasıl seçebilirim?
Bu sorunun cevabı 10. sınıfta başvuran ve kabul alan öğrenciler ile yapılacak “Öğrenci Oryantasyon Toplantıları ve Ders Seçimleri” çerçevesinde oluşacaktır.
• Standart Seviye ile İleri Seviye arasında ne gibi farklar bulunmaktadır?
İleri Seviye’deki dersler genelde Standart Seviye’deki derslerin daha derinlemesine incelenmesi olarak tanımlanabilir. Temelde akademik içerik aktarımı süresi açışından öngörülen eğitim saatlerinde farklılık göstermektelerdir;
- İleri Seviye (HL) dersler: 240 saat
- Standart Seviye (SL) dersler: 150 saat
• Öğrenciler IB programında nasıl değerlendirilirler?
İki yıllık eğitim programının sonunda tüm gereklilikleri yerine getiren (ödev, sunumlar, ders, CAS, proje vb.) öğrenciler 2 yıllık programın sonunda IB diploma sınavlarına (External Assessment) girerler. External Assessment adı verilen harici IB sınavları, IB sınav uzmanları tarafından değerlendirilir. Harici (EA) sınavların yanı sıra öğrencilerin performansları ve okulda yapılan çalışmaları (proje, portfolyo, sözlü, sunum vb.) Internal Assessment çerçevesinde öğretmenler ve IB tarafından ayrıca değerlendirilir. External ve Internal olarak yapılan değerlendirmeler IB Merkezi tarafından uzmanlar tarafından değerlendirilerek notlar nihai halini alırlar.
Altı dersin notlandırılması yedili skalada (1 en düşük – 7 en yüksek) gerçekleştirilir ve öğrenciye farklı dersler için verilen görev ya da ödevlerin, basılı kriterlere göre öğrenci performansı bazında bireysel değerlendirilmesiyle belirlenir. Bu değerlendirme kriterleri her öğrenci için ayrı ayrı uygulanır. Buna ek olarak öğrenciler Bilgi Kuramı (TOK) ve Uzun Deneme’den (EE) alanlarında da değerlendirilir ve bu alanların birleşiminden oluşan bir notlandırma sonucunda diploma puanına üç ek puan kadar ek puan elde etme imkânına sahip olurlar. Bir Diploma Programı öğrencisinin alabileceği en yüksek toplam puan 45 ve en az 24’tür.
• IB diploma notu nasıl hesaplanır?
İki yıllık eğitim programının sonunda tüm gereklilikleri yerine getiren (ödev, ders, CAS, proje vb.) öğrenciler okutulan altı dersin her birinden 1 ile 7 arası bir not alır. Buna ek olarak Tez ve Bilgi Kuramı çalışmalarının birleşiminden 3 puan daha alınabilir.
Diploma Puanı Oluşumu
Toplam 6 dersten elde edilebilir maksimum puan: 42 (6×7) minimum 24 TOK ve EE birleşene ek puan getirisi: maksimum 3
Toplam ulaşılabilir diploma puanı: 45 ((6×7)+3)
• IB diploma sınavı koşulları karşılamadığında ne yapmalı?
İki yıllık eğitim programının sonunda tüm gereklilikleri yerine getiren (ödev, ders, CAS, proje vb.) öğrenciler IB diploma sınavlarına (External Assessment) girerler. Diploma sınavlarındaki başarı beklenen düzeyde olmadığı taktirde öğrenci başarısız olduğu derslerin sınavlarına -retake (tekrar girme) şartlarını yerine getirme kaydıyla- bir sonraki sınav döneminde sınava tekrar girme hakkına sahiptir.
• IB Programı’ndan ayrılmak mümkün müdür?
Öğrenciler, kendi istekleri doğrultusunda yazılı olarak bildirmek koşuluyla diploma programının sonunda IB programını bırakabilirler. Yine yazılı olarak bildirmek koşuluyla diploma sınavlarına girmeme hakkına sahiptir. Ancak unutmamak gerekir ki, öğrencilerin yurt içinde yükseköğrenime devam edebilmeleri için üniversite sınavlarına girmeleri zorunludur. IBDP tercih eden öğrenciler iki yıllık eğitimleri boyunca üniversite sınavlarına okul programı çerçevesinde yetiştirilmeyeceklerdir. Bu tercih tamamıyla öğrencinin kendisine aittir.
• Bir öğrencinin IB programından ayrılması önerilebilir mi?
Eğer öğrencinin performansı süreç içerisinde program gerekliliklerini yerine getirecek düzeyde değilse ya da IB öğrencisinden beklenen özellikleri yansıtamıyorsa, evet önerilebilir. IBDP tercih eden öğrenci kurul kararıyla programı bırakması istenildiğinde yurt içinde yüksek öğrenime devam edebilmeleri için üniversite sınavına hazırlanma imkânına sahiptir. Okul bu durumdan sorumlu tutulamaz.
• IB öğrencileri ile IB olmayan öğrenciler aynı sınıflarda mı bulunur?
Hayır. IBDP tercih eden öğrenciler IB sınıflarında eğitimlerine devam ederler.
• IB notları doğrudan üniversitelere gönderilebilir mi?
Evet. Detaylar için IB Koordinatörü ile görüşülmesi gerekmektedir.
Ayrıntılı bilgi için önerilen linkler:
- https://www.ibo.org/globalassets/digital-toolkit/brochures/1709-dp-brochure-en.pdf
- https://www.ibo.org/globalassets/digital-toolkit/brochures/corporate-brochure-en.pdf
- http://www.ibo.org/information-for-parents/
- https://www.ibo.org/globalassets/digital-toolkit/alumni/1609-dp-guide-for-parents-tk.pdf
- http://ibo.org/globalassets/digital-tookit/other-languages/aem-research-tu.pdf
- http://www.kmk.org/fileadmin/Dateien/pdf/ZAB/Hochschulzugang_Beschluesse_der_KMK/IB_Diploma_11.pdf
- http://www.kmk.org/fileadmin/Dateien/pdf/ZAB/Hochschulzugang_Beschluesse_der_KMK/Gemischtsprachiges_IB.pdf
- http://www.ibo.org/contentassets/5895a05412144fe890312bad52b17044/recognition-international-student-guide-germany-17-en.pdf